نسترن صالحی: صبح امروز «عشقعلی شکارچیان» یکی از بازماندگان و راویان موسیقی گُداری مازندران پس از مدتها تحمل بیماری در سن 60 سالگی گذشت.
راوی برجسته موسیقی گداری درگذشت.
به نقل از واژه روز، شکارچیان که برادرزاده «نظام شکارچیان» و پسرعموی «ارزمون شکارچیان» بود، یکی از راویان برجسته موسیقی شرق مازندران محسوب میشد که طی سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران موسیقی اقوام نیز قرار گرفته بود.
بنا به اظهارات برخی اطرافیان او صبح امروز بر اثر ابتلا به بیماریهای متعدد و احتمالا بیماری روانتنی «دلیریوم» در بیمارستان شهید زارع ساری درگذشت.
عشقعلی که صدای بسیار نزدیکی به صدای «نظام شکارچیان» داشت از مهمترین بازماندگان موسیقی گُداری در مازندران بود و چلههای گداری را خیلی خوب اجرا میکرد. با توجه به این که بیشتر راویان موسیقی گداری نوعی آمیختگی و نزدیک شدن به موسیقی بازاری داشتند، موسیقی او از اصالت گداری بهرهمند بود و به همین دلیل از او به عنوان آوای اصیل موسیقی گُداری یاد میشد.
«بیژن هنریکار» یکی از پژوهشگران برجسته موسیقی مازندرانی که همواره با عشقعلی شکارچیان در ارتباط بود و وضعیت جسمی و زندگی او را پیگیری میکرد، در گفتوگو با واژه روز گفت: آخرین بار یک ماه پیش با دکتر «اسماعیل کهرم» به دیدنش رفتیم. با این که حالش خوب نبود، اما پذیرای ما شد و حتی با آن حال برای ما قطعهی کوتاهی اجرا کرد. برادرش «بخشعلی شکارچیان» هم آن روز حضور داشت با توجه به این که عشقعلی توان جسمی مساعدی نداشت، بیشتر او اجرا کرد.
وی با اشاره به اصالت صدا و اجرای عشقعلی شکارچیان خاطرنشان کرد: رفیق عزیزی را ازدست دادم که یاد صفا و مهرش همواره در دلم خواهد ماند. او صدایش را با خود به خاک برد. متاسفانه از او فقط یک نوار کاست باقیست که سال 1356 ضبط شده و زندهیاد محسنپور هم در آن نوار ساز میزند. نظام شکارچیان و عشقعلی شکارچیان قابل اتکاترین راویان موسیقی گدار بودند که متاسفانه هر دو را از دست دادهایم.
هنریکار به وضعیت نامناسب مالی و زندگی این هنرمند اشاره کرد و گفت: نخستین بار سال 1370 او را دیدم. انسان ساکت و ماخوذ به حیایی که اگرچه زندگی خیلی سختی داشت، اما تا آخرین لحظۀ زنده بودنش هرگز از من درخواست کمکی نکرد. دوستان کمک کردند و خانهای حدود 64 متر برایش ساختیم. بعدا این خانه سه قسمت شد. در ضلع جنوبی خانه پسرش «محسن» زندگی میکند. در سمت غربی هم پسر دیگرش «حسین» زندگی میکرد و خودش در قسمت انتهایی خانه روزگار میگذراند. هروقت هم به خانهاش میرفتیم دوستانش، فرزندان و نوههایش آنجا بودند. اما هیچوقت ندیدم بدخلقی کند.
گُدارها و به ویژه خانواده شکارچیان نقش مهمی در تکامل موسیقی شرق مازندران داشتند. به طوری که در آن منطقه موسیقی مازندران به روایت گدارها شکل منحصربهفردی به خود گرفته است. «قدر کتولی»، «نظام شکارچیان» و «رمضان شکارچیان» (ارزمون) از هنرمندان بنام موسیقی گداری بودند که پیش از این از دنیا رفتند.
«محمد ابراهیم عالمی» خواننده و پژوهشگر موسیقی مازندران هم در گفتوگو با واژه روز ضمن ابراز تاسف از درگذشت این هنرمند مازندرانی، از شرایط نامطلوب زندگی این هنرمند و کمتوجهی به آنان در دوران حیاتشان انتقاد کرد و گفت: متاسفانه این هنرمند بومی وضع معیشتی مناسبی نداشت و به سختی گذران زندگی میکرد.
وی افزود: عشقعلی ادامه دهنده راه نظام شکارچیان و راوی خوبی برای ترانههای نظام بود. از دست دادن او برای موسیقی شرق مازندران ضایعهای جبرانناپذیر است.
قوم گدارها بنا به برخی روایتهای تاریخی از ایالات گودال خان هند وارد ایران شدند. آنها از قدیم میرشکار بودند و به مرور با تغییر سبک زندگی جامعه بیشتر به کارگری روی آوردند. ظاهرا مهاجرت و استقرار این قوم در مازندران در دورههای مختلف تاریخی شکل گرفته است. منابع تاریخی بر سه چیز یعنی هندیالاصل بودن آنها، کوچ اجباری و خنیاگری آنان اتفاق نظر دارند.
پیکر «عشقعلی شکارچیان» بعدازظهر امروز در روستای ولوجا از توابع شهرستان میاندرود به خاک سپرده میشود.