چهاردهمین جشنوارۀ ملی موسیقی جوان با دبیری هومان اسعدی و مشارکت گستردۀ استادان موسیقی کشور توسط انجمن موسیقی ایران با همکاری بنیاد رودکی و با حمایت دفتر موسیقی و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سه بخش «موسیقی دستگاهی ایران»، «موسیقی کلاسیک»، و «موسیقی نواحی ایران» برگزار می‌شود.
در بخش «موسیقی دستگاهی ایران» خوانندگان و نوازندگان سازهای تار، تنبک، دف، سنتور، سه‌تار، عود، قانون، کمانچه، نی؛ در بخش «موسیقی کلاسیک» نوازندگان سازهای اُبوا، پیانو، ترومبون، ترومپت، فلوت، کلارینت، کنترباس، گیتار، ویلن، ویلنسل، ویولا، هورن؛ و در بخش «موسیقی نواحی ایران» خوانندگان و نوازندگان سازهای زهی، بادی و کوبه‌ای از مناطق مختلف کشور به رقابت خواهند پرداخت. همچنین، در حوزۀ موسیقی دستگاهی، بخشی برای «حفظ کل ردیف موسیقی ایرانی» و بخشی نیز با عنوان «بخش ویژۀ موسیقی دستگاهی: آفرینش در تکنوازی» در نظر گرفته شده است.
این جشنواره در قالب سه گروه سنی «الف» (۱۵ تا ۱۸ سال، متولدین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴)، «ب» (۱۹ تا ۲۳ سال، متولدین سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰) و «ج» (۲۴ تا ۲۹ سال، متولدین سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۵) برگزار می‌شود. متقاضیانی که سن آنها از ۱۵ سال کمتر است نیز، در صورت آمادگی و تمایل، می‌توانند آثار خود را برای بررسی در گروه «الف» ارسال کنند.
جشنوارۀ ملی موسیقی جوان در دو مرحله برگزار خواهد شد. در مرحلۀ اول باید رپرتوارِ مشخص‌شده برای هر بخش به صورت ویدئویی ضبط و در موعد مقرر (حداکثر تا 31/2/1399)، همراه با فُرم ثبت‌نام و مدارکِ مندرج در فراخوان، به صورت الکترونیکی در سایت انجمن موسیقی ایران در بخش «بانک اطلاعات موسیقی کشور» (بامک) به نشانی https://nay.ir/bamak بارگذاری شود. پذیرش آثار در سامانۀ «بامک» از 16/1/1399 تا 31/2/1399 فعال خواهد بود. پس از بررسی و ارزیابی آثار ارسالی، توسط هیئت‌های داوری، از منتخبین برای شرکت در مرحلۀ نهایی و اجرای صحنه‌ای در جشنواره (از اواخر تیر تا اواخر مرداد ۱۳۹۹، در تهران) دعوت به عمل خواهد آمد. هر گونه تغییر احتمالی در زمان و نحوۀ برگزاری مرحلۀ نهایی جشنواره از طریق سایت رسمی انجمن موسیقی ایران اطلاع‌رسانی خواهد شد.
علاقه‌مندان می‌توانند برای اطلاع از جزییات این دوره از جشنواره به متن کامل فراخوان (فایل پی‌دی‌اف) در سایت انجمن موسیقی ایران به نشانی www.nay.ir رجوع کنند.
علی گلپور زاده 1317 در روستای علمدار بابل است. او از نوجوانی وارد عرصه موسیقی محلی شد و بیش از 65 سال در این عرصه فعالیت نمود.
گلپور تعدادی کاست موسیقی منتشر کرده استکه شعر و ملودی برخی از آهنگ ها ساخته خودش است. ایشان در نخستین جشنواره موسیقی بومی لیلم در بخش آواز محلی عنوان برترین را کسب نمود.
وی در شامگاه 16 اسفند 98 پس از مدت ها تحمل بیماری دار فانی را وداع گفت. مراسم خاکسپاری این هنرمند صبح شنبه 17 اسفند در روستای علی آباد بابلسر برگزار میگردد.
مهدیه کیهانی: برای من و همۀ دیگر دوستداران استاد خوشرو که مقام استادی را بی هیچ چون و چرایی در ید خود داشت، باورِ این‌که پاره‌ای از خاکِ ساروکلا پذیرای پیکر عزیزش شده، دشوار و حتی نشدنی می‌نماید. صدایی که امروز از بلندگوها پخش می‌شد، همچنان صدای خروشان و پُرقدرتِ خوشرو بود، و ساز و آواز بر دست و دهانِ شاگردان او، گواهی بودند بر زنده بودنِ ابدی‌اش!
همسرش را که در آغوش گرفتم گفت «عمو رفت... تنها شدم». این زن، شرف زنان عاشق مازندران است. گاهی به این فکر می‌کنم که اگر نام «نسیم میرزانژاد» در شناسنامه و مِهرش در قلبِ «ابوالحسن خوشرو» نبود، آیا تاریخِ این خوانندۀ مازندرانی همین‌قدر درخشان و افتخارآمیز شکل می‌گرفت؟
شاگردان استاد و هنرمندان مازندران از شهرهای مختلف آمده بودند. آهنگسازان، نوازندگان و شاعرانی که سال‌ها با استاد همکار و هم‌پیاله بودند، بر سر مزار ایشان گرد هم آمدند و با موسیقی، سوگواری خود را اظهار کردند. همان زبانی که هنگام وقتی سخن از گفتن باز می ماند، آغاز می‌شود.
«محمود شریفی»، شاگرد برجستۀ استاد خوشرو که استاد را «آقا جان» صدا می‌زد به همراه «امیر خواستار» و پسران استاد یعنی «بابک» و «روزبه» دیگر قطعاتی را به یاد استاد ابوالحسن خوشرو برای حاضرین اجرا کردند.
«محمود شریفی»، خوانندۀ مازندرانی، پس از اجرا، فرزندان استاد را یادگارانِ او خواند و ضمن تشکر از آنها گفت: «امیدوارم که روحِ پدرِ عزیزمان در آرامش باشد، که قطعاً هست.»
«احمد طیبی سیف‌کتی» شاعر مازندرانی در مورد همنشینی‌اش با استاد خوشرو سخن گفت: «ابوالحسنِ بزرگ فقط للـه‌واچی نبود، او به معنای واقعی کلمه معلم بود، اگرچه از او دریغ کردند.»
طیبی ضمن اشاره به فعالیت هنریِ بی‌وقفۀ استاد خوشرو در تمام دهه‌ها و حتی تا واپسین روزهای زندگیِ پربارش، افزود: «خوشرو تا آخرین نفسش آواز خواند. من ویدئویی دیدم که بر تخت بیمارستان بود و آواز می‌خواند. گویی او مانند ورزشکاران انرژی‌اش را برای دهه‌های عمرش تقسیم کرد و برای دهه هشتاد نیز توانی کنار گذاشته بود، و آن توان همانی بود که من در ویدئو دیدم. من هرچه نگاه می‌کنم معلمی از این دست کمتر می‌بینم.»
در بخش دیگر برنامه شاگرد دیگر استاد «رحیم حسین‌زادگان» به عنوان خواننده، با همراهیِ «روزبه خوشرو»، «بابک خوشرو» و «مهرداد نیک‌رفتار» به اجرای موسیقی پرداخت که «شروین خوشرو» نوۀ کوچک استاد برای دقایقی به گروه اضافه شد و قطعۀ «ابِر بیته هوا ره» را به یاد پدربزرگش اجرا کرد.
«نوش‌آفرین» نوۀ دیگر خوشرو یادداشتی را از طرف نوه‌های خواند:
«بودنت هدیه‌ای آسمانی بود و رفتن‌ات، آسمانی‌ترت کرد برای ما، من، نوه‌هایت بودنت افتخار بود و فخر ما خواهی بود اما چه گویم از دوری و نبودنت؟ همۀ فضای خانه بوی توست همه جا خاطرۀ توست در ذهن و جان‌مان حضور توست و صدای توست که در ما جان می‌گیرد همچنان که تا کنون آوای بی‌همتای تو همۀ ساکنین این زادبوم را آرامش بخشیده اکنون جز آوای تو هیچ پناهی نمی‌یابیم زیرا بر این باور بودی که تنها صداست که می‌ماند و آنجا که کلام از گفتن باز می‌ماند موسیقی آغاز می‌شود حالا تا ابدیت موسیقی توست و خاطرات توست که در ما زنده خواهد ماند تو زنده‌ای زیرا صدایت جاودانه با ماست آرام بخواب، همچون باد که آرام سرود می‌خواند و در هیچ مقامی نمی‌گنجد تو نیز بیارام و در آرامش به زمزمۀ آوای ابدی‌ات گوش بسپار»
محمد علیزاده که قرار بود در روز شمار 13 دی ماه 98 مهمان شهر ساری باشد که به دلیل شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی اجرایش کنسل شد قرار است 17 اسفند ماه 98 کنسرتش را در این شهر برگزار کند.
این آلبوم با آهنگسازی و تنظیم «سعدی صادقی» و با صدای «محمود شریفی» و «پرویز سیاهدشتی» وارد بازار موسیقی مازندران شده است. قطعات بر روی اشعاری از «علی اصغر مهجوریان نماری»، «غلامحسن صادقی»، «فرهود جلالی»، «علی هاشمی» و «بهروز رستگار» ساخته شده‌اند.
کتاب و آلبوم مجموعه ترانه‌های دهه پنجاهِ مازندران با نگاهی به آثار خوانده شده توسط بیش از 20 خواننده قدیمی مازندران به بازار نشر عرضه شد. مجموعه ترانه‌های بومی دهه پنجاه مازندران منتشر شد این کتاب و آلبوم حاصل حدود 4 سال پژوهش و گردآوری اشعار توسط «محمدابراهیم عالمی»، خواننده، نوازنده و پژوهشگر موسیقی مازندران است که به تازگی توسط نشر نُت منتشر شده است. انتشار آلبوم موسیقی مربوط به این کتاب نیز توسط شرکت فرهنگی هنری نسیم مهرآوا انجام شد.
در این کتاب 500 صفحه‌ای بیش از یکصد ترانه قدیمی شامل ترانه‌های فولک و قطعه‌های ساخته شده در موسیقی مازندران طی اواخر دهه 40 و دهه 50 همراه با برگردان فارسی و آوانگاری قرار دارد. علاوه بر این قطعه‌ها، زندگینامه 25 هنرمند قدیمی مازندران نیز به طور مختصر در این کتاب گنجانده شده و ترانه‌های خوانده شده توسط هر خواننده، پس از شرح زندگینامه او قرار دارد.
همچنین در آلبوم مربوط به این کتاب نیز بیش از یکصد ترانه در CD گنجانده شده که از ترانه‌های دهه 50 مازندران محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر کمتر شنیده شده یا حتی به گوش بسیاری از مخاطبان موسیقی مازندران هم نرسیده است. قطعه‌های موجود در این آلبوم پس از پالایش صوتی، با کیفیتی بهتر نسبت به نسخه‌های کاست به بازار موسیقی عرضه شده است.
منصور ایزدی، احمد بختیاری، حسین حسین‌زاده، سهراب خورشیدی، جعفر دادیان آهنگر، محمد دنیوی، اکبر زاغی، رمضان شکارچیان، نظام شکارچیان، حسینعلی طالبی ماهفروزی، حسین طیبی، اسماعیل عبدی لارمایی، اصغر کتولی، محمدعلی گلپور رودی، رقیه دارابی قادیکلایی، گوهر، صدیقه ماهوتی، ماری محمدی، موسی آقارجبی، حسن دیان، رضا مدویی و کیومرث وندادی خوانندگانی هستند که در دهه‌های 40 و 50 قطعاتی در موسیقی مازندران خوانده بودند و در این کتاب مختصری از زندگینامه آنان ثبت و منتشر شده است.
این کتاب قرار بود 13 اسفند در ساری رونمایی شود که مراسم رونمایی آن به دلیل لغو همه برنامه‌های فرهنگی و هنری در کشور برگزار نمی‌شود.
مرجعی برای موسیقی معاصر مازندران
مؤلف و گردآورنده کتاب «سرواد» : این نخستین بار است که در زمینه موسیقی مازندران چنین کتاب و مجموعه‌ای با گردآوری ترانه‌های قدیمی استان به این صورت تهیه و منتشر می‌شود و از این نظر به نوعی یک مرجع برای موسیقی معاصر مازندران محسوب می‌شود.
محمدابراهیم عالمی افزود: آهنگ‌هایی که در این مجموعه گردآوری شده، مربوط به موسیقی دهۀ پنجاه مازندران است که برخی فولک نبوده و ساختار مازندرانی ندارند. از این‌رو، این آهنگ‌ها را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد. دسته نخست قطعات فولکلور هستند. دسته دوم تصنیف‌ها و ترانه‌هایی را شامل می‌شود که بر اساس قطعات فولک شکل گرفته‌اند.
وی درباره دسته سوم قطعات موجود در این مجموعه کتاب و آلبوم اظهار کرد: بخش دیگر ترانه‌های «سرواد» شامل تصنیف‌ها و ترانه‌هایی است که بر پایه موسیقی ایرانی و ردیف دستگاهی، کلاسیک غربی، پاپ و موسیقی‌های محلیِ دیگر استان‌های کشور مانند لری، کردی و بوشهری تنظیم شده‌اند و فقط کلام آنها مازندرانی است.
حفظ حقوق معنوی هنرمندان قدیمی
عالمی با بیان این که این کتاب می‌تواند مرجعی برای پژوهش در موسیقی معاصر مازندران باشد، گفت: در مورد برخی قطعات حتی تاریخچه ملودی و شعر را نیز در کتاب آورده‌ام. یکی از اقدامات دیگر شناسایی و ثبت کردن نام عوامل تولید قطعات قدیمی ساخته شده در موسیقی مازندران بود که در این کتاب انجام شد. یعنی تلاش کردم تا حد امکان نام سراینده ترانه‌ها و آهنگسازشان را نیز بیابم و ثبت کنم.
این هنرمند مازندرانی خاطرنشان کرد: کتاب و آلبوم «سرواد» با همه‌ی کاستی‌هایی که ممکن است داشته باشد، دست‌کم نسلِ جدید را با آهنگ‌ها، نوع سازبندی، خوانندگان، برخی نوازندگان، اشعار و بعضی آهنگسازانِ آن دوره آشنا می‌کند. در واقع تلاش برای نشان دادنِ باقی‌مانده موسیقی آن زمان، به نسل جوان و ثبت و ضبط آن برپایه فن‌آوری روز برای آیندگان از اهداف من در تهیه و گردآوری این کتاب و آلبوم بود.
وی با اشاره به استفاده از ملودی‌های مربوط به ترانه‌های قدیمی مازندران توسط برخی آهنگسازان و خواننده‌های امروزی بدون بیان کردن نام صاحبان و تولیدکنندگان اصلی این ملودی‌ها، تصریح کرد: هربار، هر اثر که با جزئیات و مشخصاتی در بازار موسیقی منتشر می‌شود، پرسش‌ها و موضوع‌های گوناگونی اعم از مسائل فنی و معرفی شناسنامه قطعات، ذهن را درگیر می‌کند.
به گفته این هنرمند و پژوهشگر، در سال‌های اخیر برخی‌ها انصاف را رعایت نکردند و آگاهانه یا ناآگاهانه، آهنگ‌ها و قطعاتِ دهه پنجاه موسیقی مازندران و حتی گاهی قطعاتِ فولک را با شعر و تنظیم جدید، به نام خودشان تولید و منتشر کردند و از معرفی مأخذ و مرجع آن خودداری میکنند. از این‌رو شاید این کتاب بتواند بخشی از این مشکلات را از طریقِ معرفی سازنده واقعی این آثار برطرف کند.
پیشینه سرواد
وی درباره ایده گردآوری و تهیه این کتاب و آلبوم گفت: پس از انتشار کتاب «جاودانه‌ها» اثر مسعود زرگر که شامل صدها ترانه قدیمی ایران و برخی ترانه‌ها و لالایی‌های محلی بود، به پیشنهاد یکی از دوستان به نام حسین‌کریم‌زاده تصمیم گرفتم اقدامی مشابه را برای ترانه‌های مازندران در دهه 50 و اواخر دهه 40 انجام دهم. این کتاب به پیشنهاد، تشویق و حمایتِ مالی ایشان شکل گرفت.
خواننده و پژوهشگر موسیقی مازندران افزود: از سال 1394 گردآوری ترانه‌های قدیمی را برای این مجموعه آغاز کردم. برای این کار سراغ اساتید موسیقی مازندران رفتم و از آن ها خواستم تا آرشیو خود را در اختیارم بگذارند. برخی قطعات را نیز از آرشیو شرکت فرهنگی هنری نسیم مهرآوا به دست آوردم. اما بسیاری از قطعاتی که در آن سال‌ها شنیده بودیم حتی در آرشیو خود خوانندگان قطعه‌ها نیز وجود نداشت و همین موضوع کار را دشوار می‌کرد. به همین دلیل ناچار بودم که به روستاها و شهرهای مختلف استان بروم تا کاست‌های قدیمی را پیدا کنم.
این خواننده و پژوهشگر موسیقی اقوام خاطرنشان کرد: حدود 85 درصد ترانه‌ها را خودم گردآوری کردم و باقی آثار نیز توسط دوستانی که در این مسیر همراه من بودند در اختیارم قرار گرفت. یکی از کارهایی که در این مسیر انجام دادم دسته‌بندی ترانه‌های یافت شده و تحویل آنها به خوانندگان هر قطعه بود.
گردآورنده کتاب «سرواد» خاطرنشان کرد: در تهیه این کتاب و آلبوم هنرمندان و همراهانی همچون مختار عظیمی، رضا توسلی، بهمنیار شریفی، پرویز عبداللهی، ارسلان طیبی، جمشید نیکوزاد، مسلم فهیمی و مصطفی عالمی، ناصر کاظمی، فاطمه جعفری ماچک‌پشتی، میانا عالمی و راستین عالمی نیز با من همکاری داشتند.
وی درباره برنامه‌های آتی برای تولید آثاری از این دست در موسیقی مازندران گفت: زمانی که این پروژه را آغاز کردم، زنده‌یاد استاد محسن پور استقبال کرد و پیشنهاد داد که برای 6 کاست پژوهشی ایشان که در دهه 60 تهیه کرده بود نیز این کار را انجام دهم. همچنین قصد دارم که چنین کاری را برای آثار و اجراهای گروه موسیقی «شِواش» نیز انجام دهم و پس از آن هم به سایر گروه‌های باسابقه موسیقی مازندران بپردازم.
این مجموعه در روزهای آتی برای عرضه به مراکز معتبر فروش کتاب و آثار موسیقایی عرضه می‌شود.
فرهنگخانه مازندران دیشب محل اجرای خاطره‌‌انگیزی از گروه امیر پازواری برای تعدادی از علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر بود که به مناسبت برپایی مراسم رونمایی آلبوم موسیقی مازندرانی «چِم» گرد هم آمده بودند.
فرهنگ و هنر هرچند که غریب‌ترین اجزای جامعه‌ی امروز ما هستند، اما حتی در این غربت و کمرنگ دیده شدن، پررنگ‌ترین نقش‌های اجتماعی را ایفا میکنند. امروز نه مدیران بر خلاف شعارهای‌شان فرهنگ و هنر را جدی می‌گیرند و نه عمده‌ی مردم مقوله‌هایی از این دسته را در اولویت خود قرار می‌دهند. تلخ‌تر این که حتی رسانه‌ها به عنوان جزئی جدانشدنی از عرصه‌ی فرهنگ نیز آخرین اولویت‌شان فرهنگ و هنر است. به ویژه رسانه‌های استانی و محلی که گاهی حتی از کنار مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی و هنری نیز به سادگی می‌گذرند. در مازندران جای خالی رسانه‌ای که به دور از مسائل سیاسی، صرفاً به حوزه فرهنگ و هنر بپردازد و به رویدادهای پیرامون از پنجره‌ی فرهنگ نگاه کند خالی‌ست. طی سال‌های اخیر گام‌هایی در این زمینه برداشته شد که در همان ابتدای راه متوقف ماند. «واژه روز» با همین دغدغه قصد دارد تریبونی برای فرهنگ و هنر استان و همه دغدغه‌مندان این حوزه باشد؛ رسانه‌ای برای فرهنگ و هنر مازندران که در حد توان و امکان هم رویدادها را پوشش دهد، هم مطالبه‌گری کند و هم از کاستی‌های این عرصه و فعالان این حوزه در سراسر استان بگوید. در این مسیر اولویت نخست برای روی پا ایستادن «واژه روز» خود هنرمندان و دغدغه‌مندان حوزه‌ی فرهنگ و هنر استان هستند. با «واژه» همراه شوید و به عنوان تنها رسانه‌ی اختصاصی فرهنگ و هنر مازندران و محلی برای بیان دیدگاه‌های اصحاب فرهنگ و هنر استان این رسانه را به دوستان خود معرفی کنید. «دردِ ما را واژه دوا خواهد کرد»
همزمان با برگزاری سی‌و‌پنجمین جشنواره ملی موسیقی فجر در تهران، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مازندران از ۲۸ تا ۳۰ بهمن ماه در ساری باهمکاری انجمن موسیقی این استان، برای نخستین بار با اجرای ۵ گروه میزبان این جشنواره خواهد بود.
نسترن صالحی: صبح امروز «عشقعلی شکارچیان» یکی از بازماندگان و راویان موسیقی گُداری مازندران پس از مدت‌ها تحمل بیماری در سن 60 سالگی گذشت. راوی برجسته موسیقی گداری درگذشت.
